Konut Kira Artışlarında %25 Sınırının Kalkması ve Devam Etmesi Halinde Olası Senaryolar

Yaklaşık 2 senedir kira artış bedelleri için uygulanan %25 sınır kanunu,  ev sahibi ve kiracılar arasındaki tansiyonu gererek anlaşmazlıkları mahkemelere taşıdı. Bugüne kadar kiracıyı koruma amacıyla işleyen zam sınırlamasının, yeni dönemde kalkması gündemde. Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı tarafından yapılan açıklama bu konuya netlik getirmezken, olası senaryolar da tartışılmaya başlandı. Peki %25 zam sınırının kalkması ve devam etmesi halinde ev sahiplerini ve kiracılarını bekleyen gelişmeler ne?

%25 Sınırı Neden Uygulanıyor?

Kira bedellerinin %25’ten fazla artırılmasını önleyen yasa, 2022 yılında yaşanan kriz sonrası fahiş kira artışlarının önüne geçmek ve kiracıları korumak için yürürlüğe alınmıştı. Yapılan düzenleme ile 1 Temmuz 2023 tarihine kadar yenilenecek kira sözleşmelerine %25 zam sınırı getirilmiş, ardından bu süre 2024 Temmuz ayına kadar uzatılmıştı. 6098 sayılı Borçlar Kanunu’na eklenen Geçici Madde, kira zam sınırlarını %25’te sabitlemekle birlikte konut piyasasında bir hayli dalgalanmaya neden oldu. Çünkü kiracıları koruyan düzenleme, ev sahiplerini kira getirisi açısından zora sokuyor ve maddi kazancı büyük ölçüde azaltıyordu. 

Ev sahiplerinin uzun süreli kiracı aramak yerine, kısa süreli veya aylık kiracılara yönelmesi de bu uygulamanın sonucuydu. Böylece ev sahipleri birkaç aylık dönemin sonunda evlerini mevcut ekonomik koşullara göre yeniden fiyatlayabiliyor ve istediği seviyeden yeni kiracı bulabiliyordu. Ancak bu durum da zaten fazlasıyla serbest bir piyasa olan gayrimenkul piyasasında ciddi fiyat dalgalanmalarına yol açtı ve kiralık ev kıtlığı doğurdu. Üstüne, banka faiz oranlarının artması ile birlikte kimse, oturduğu ev dışında mülk sahibi olmak istememeye ve bu nedenle mülklerini satılığa çıkarmalarına neden oldu. 

Zam Sınırının Kalkması Ne İfade Ediyor?

%25 zam sınırı temelde kiracıyı koruması hedeflenerek düzenlenmiş olsa da, gayrimenkul sektöründe pek çok yeni krize yol açtı. Konut piyasasındaki ani dalgalanmalar, belirli bir ortalaması olmayan fiyatlar, mülk sahibi zararları ve konut kıtlığı gibi sorunlar her iki tarafı da kötü etkilemeye başladı. Son dönemde yapılan açıklamalara göre; bu uygulamanın, 1 Temmuz 2024 tarihinden sonra devam etmemesi söz konusu olabilir. Bakanlık tarafından alınan kararın bu tahmini desteklemesi halinde gayrimenkul piyasasını, özellikle de kiralık konut sektörünü bekleyen gelişmelerden bazıları şunlar olabilir:

• Temmuz 2024 tarihinden sonra ev sahipleri kira artışlarında %25 sınırına takılmak zorunda kalmaz ve yeni fiyatları Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) oranlarına göre belirleyebilir. 

• İsteyen mülk sahipleri, kira artışlarını TÜFE oranından daha yüksek tutabilir.

• Tarafların anlaşması halinde yeni kira bedelleri serbest piyasa koşullarına göre belirlenebilir.

• Bu durum mülk sahiplerinin kira gelirlerini artırmasına yardımcı olurken, kiracıların çok daha yüksek fiyatlar ödemesine sebep olarak yeni bir kriz doğurabilir ve kiracıların için konut bulma sürecini daha da zorlaştırabilir.

• Halihazırda serbest ve dengesiz olan kiralık konut fiyatları, şimdikinden çok daha geniş bir aralıkta dalgalanmaya başlayabilir.

• Kiracılar ve ev sahipleri arasındaki anlaşmazlıkların boyutu artarak mahkeme aşamasına ulaşan dava sayısı tavan yapabilir.

Özetlemek gerekirse; %25 kira artış sınırının kalkması da devam etmesi de, hem kiracılar hem ev sahipleri açısından pek çok önemli sonuç doğuracak bir gelişmedir. Her iki durumda da sektörü okuyan ve mevcut durumu analiz ederek en doğru hamleleri yapan bir gayrimenkul danışmanı olmanız gerekir.

Piyasadaki gelişmeleri yakından takip ederek bölgesel ortalamalar belirleyen, pek çok süreci otomatikleştirerek danışmanlar üzerindeki iş yükünü hafifleten Fizbot Sales Navigator, bu süreçte ihtiyacınız olan en güçlü araç olabilir. Siz de kısa süre sonra alınacak ve konut sektörünü bir anda değiştirecek bu karar öncesinde Fizbot Satış Yönetim araçları ile tanışmak isterseniz, buradan detaylı bilgi alabilirsiniz.